Bent u van plan om een oude woning nieuw leven in te blazen of een net aangekochte woning te verbouwen naar uw stijl? Dan doet u er goed aan om een stappenplan op te stellen voor deze totaalrenovatie. Dankzij een goede voorbereiding komt u niet voor onaangename verrassingen te staan. Hier vindt u alle stappen die u moet zetten. Van de analytische fase tot de nazorg, we loodsen u er uitgebreid doorheen. Zo vergeet u niets en zal de totaalrenovatie veel vlotter verlopen dan wanneer u er aan begint zonder enige voorbereiding. Hou daarbij zeker rekening met uw budget! Hier kan u alvast offertes opvragen om de kosten in kaart te brengen.
Waarom een stappenplan essentieel is
Met een stappenplan zal de renovatie vlotter verlopen. De werken kunnen op schema gebeuren en de kosten blijven binnen het vooropgesteld budget. Het onderschatten van de kosten, is immers een veel voorkomend probleem bij mensen die in het wilde weg beginnen te verbouwen. Hou er sowieso rekening mee dat er onvoorziene kosten kunnen optreden, dus houd een buffer bovenop het voorziene budget. Daarnaast is een goede aannemer goud waard. Maak dus samen met hem een planning. Een slechte aannemer die geen planning volgt, zal een nachtmerrie zijn. Het is belangrijk om te renoveren in de juiste volgorde. Als u eerst deuren hangt alvorens de muren volledig af zijn, zal u bepaalde klussen opnieuw moeten uitvoeren. Ook voor de stabiliteit van de woning is een goede volgorde van de werken belangrijk.
Stap 1: Analyse van de bestaande toestand
Alvorens u start met renoveren, is het belangrijk om de staat van de woning goed in kaart te brengen. De woningpas kan u hier goed bij helpen. Deze pas verzamelt alle gegevens over uw woning. Daarnaast is er het energieprestatiecertificaat, oftewel EPC, dat inzicht geeft in de energiezuinigheid. Het is aan te raden om deze analytische fase door of samen met een expert te doen. Dat kan een architect of aannemer zijn.
Volgende zaken moeten zeker in kaart worden gebracht:
- Wat is de staat van het dak? Check zowel de dakbedekking als de houten constructie.
- Ga na of de ramen en deuren goed sluiten en welke beglazing werd gebruikt.
- Check of er geen vochtproblemen zijn. Kleine vochtplekken hoeven niet meteen een groot probleem te zijn, maar ze verdienen wel de nodige aandacht. Kijk ook zeker of de kelder groot is. Vochtproblemen kunnen voor heel wat schade zorgen.
- Controleer de akoestiek van de woning. Hoe goed hoort u de buren?
- Is er isolatie en zo ja, welke en hoeveel?
- Zijn de fundamenten en andere stabiliteitselementen ok of dienen er stabiliteitswerken te gebeuren?
Doe dit onderzoek zeker overdag bij klaarlichte dag. Neem een zaklamp mee om ook donkere hoeken goed te kunnen controleren. Kijk ook achter meubels, onder tapijten, enz. Hoe grondiger de analyse, hoe beter u zicht krijgt op datgene wat er moet gebeuren. Een goede analyse is de basis van een goed stappenplan voor de totaalrenovatie.
Lees ook onze pagina dakrenovatie.
Stap 2: Budget en vergunningen
Vervolgens moet u voor uzelf een budget bepalen. Weet dat de kosten altijd kunnen oplopen, dus voorzie zeker wat marge. Op basis van het beschikbare budget kan u bepalen wat er wel en niet kan gebeuren, met welke materialen, op welke termijn, enz. U wil niet in de helft van de renovatie moeten stoppen omdat het budget op is. Maak realistische keuzes en geef voorrang aan bouwtechnische investeringen zoals dakwerken, sanitair, elektriciteit en isolatie. Onderschat de kosten voor deze basiszaken niet en zorg dat u deze zeker kan betalen. Liever een goede isolatie en verlichting dan werkt dan een prachtige zetel in een koude en donkere leefruimte.
Daarnaast zijn renovaties ook gebonden aan regelgeving. Zo moet u in bepaalde gevallen een omgevingsvergunning aanvragen, de vroegere bouwvergunning. Dat is het geval als u structurele wijzigingen wil doen aan het pand, zoals het wegkappen van een draagmuur. Ook als de functie van het gebouw wijzigt, moet u een omgevingsvergunning aanvragen. Meer informatie hierover vindt u op de website van de Vlaamse overheid of bij uw gemeente. Daarnaast zijn er EPB-eisen waaraan u moet voldoen. EPB staat voor EnergiePrestatie en Binnenklimaat. Lees er hier meer over.
U kan ervoor kiezen om zelf de handen uit de mouwen steken, maar weet dat er bijzonder veel komt kijken bij een totaalrenovatie. Dat vraagt niet alleen veel tijd, maar ook de nodige expertise en aangepast materiaal per klus. Werken met professionals kost geld, maar biedt ontzettend veel voordelen. Door met één centrale aannemer te werken, kan alles door die persoon gecoördineerd worden. U moet dan zelf niet allerlei verschillende aannemers te zoeken of in te schakelen. De hoofdaannemer doet dit voor u en is het aanspreekpunt voor de andere aannemers. Hij zal alle nodige communicatie op zich nemen. Daarnaast kan het ook interessant zijn om een architect in te schakelen. Deze kan helpen bij het ontwerp en de technische plannen. Ook weet een architect perfect wanneer u welke vergunning moet aanvragen. Hij kan dit ook voor u doen. Een architect kan evenzeer optreden als coördinator en aanspreekpunt. Bij bepaalde werken is het bovendien verplicht om met een architect samen te werken.
Stap 3: Architect en/of aannemer kiezen
Stap 4: Ruwbouwwerken en structurele ingrepen
Een renovatie start altijd met ruwbouwwerken waarbij structurele ingrepen kunnen gebeuren indien nodig. Eerst zal er worden afgebroken worden wat weg moet. Opgelet, u mag niet zomaar eender wat slopen zonder vergunning. Voor kleine afbraakwerken zoals het verwijderen van muur- en plafondbekleding of binnenmuren zonder draagfunctie hebt u geen vergunning nodig. Als u dragende muren wil slopen of de gevel wil wijzigen, is er meestal wel een vergunning nodig.
Bij deze ruwbouwfase zal ook de structuur worden hersteld. Denk aan een constructiewerken aan de fundering, de muren en het dak. Daarbij wordt ook meteen bekeken welke isolatie en technieken moeten worden aangebracht. Leidingen voor bijvoorbeeld elektriciteit en isolatie worden immers in de structuren weggewerkt.
Stap 5: Technieken vernieuwen
Als de ruwbouw afgerond is, kan de technische kant worden aangepakt. Elektriciteit, sanitair, verwarming, ventilatie, … Wat er in welke ruimte moet zijn, staat vermeld in het stappenplan en kan nu effectief worden geïnstalleerd. Dit moet gebeuren alvorens alles wordt afgewerkt. Pleisterwerk, gyprocplaten, schilderwerken, … al deze zaken komen erna zodat alle buizen en leidingen van de techniek weggewerkt kunnen worden. Alle technische zaken die u laat installeren, moeten voldoen aan bepaalde wettelijke normen. Zo zijn er onder meer bepaalde normen voor de elektriciteit, moet er een zwaardere aansluiting zijn voor een warmtepomp en laadpaal en moeten de juiste leidingen voor het water worden gebruikt. Ook zal u toekomstbestendig moeten denken. Zo is verwarmen op stookolie niet meer toegelaten en is het alternatief van een warmtepomp bijzonder interessant. Spreek erover met uw aannemer.
Ook interessant: zolder verbouwen tot slaapkamer.
Stap 6: Afwerking van het interieur
Als de ruwbouw staat en de techniek is geïnstalleerd, kan er aan de afwerking worden begonnen. Gyproc kan worden geplaatst en vloeren gelegd. Binnendeuren worden geïnstalleerd en muren en plafonds geschilderd. De nieuwe keuken en badkamer kunnen worden gezet. In deze fase komt uw persoonlijke stijl aan bod. De materiaalkeuze van vloer- en muurbekleding, de manier van afwerken, het type verlichting, … Al deze zaken kiest u zelf in functie van de stijl die u wenst te geven aan uw interieur.
In deze fase is het einde eindelijk in zicht. Vergewis u niet van een grondige controle. Denk niet te snel dat alles klaar is. Controleer of alles volgens plan is uitgevoerd en let daarbij ook op details. Als er alsnog gebreken zijn of zaken die ontbreken, lijst deze dan op zodat u ze met de aannemer of architect kan overlopen. Zorg ook dat de nodige keuringen gebeuren die u wettelijk gezien moet laten doen. Denk aan de keuring van de elektriciteit. Bewaar de nodige documenten rond service of garantie van geleverde diensten en materialen. Indien er in de nabije toekomst alsnog iets misloopt, kan u de verantwoordelijke ter zake aanspreken om dit aan te pakken. Zorg ook voor de nodige administratie zoals het aanvragen van premies en het aanvragen/aanpassen van de brandverzekering. Tot slot, geen klein detail, vergeet de facturen niet te betalen. Zodra ook dat in orde is, bent u helemaal klaar met renoveren.Stap 7: Oplevering en nazorg
Veel gemaakte fouten bij totaalrenovaties
Een veel voorkomende fout bij een totaalrenovatie is een slecht budgetbeheer. Kosten worden niet realistisch ingeschat en plots is de totaalprijs niet meer betaalbaar. De werken moeten dan noodgedwongen stoppen of er moet tegen torenhoge rentes gaan worden geleend. Stel dus een realistisch budget heb en voorzie een extra buffer.
Een andere fout is het gebrek aan een goede planning. Een slechte planning kan een kettingreactie aan problemen veroorzaken. Zeker als mensen zelf aan de slag gaan, worden planning zwaar onderschat. U moet altijd rekening houden met verborgen obstakels die de duurtijd kunnen verlengen. Laat u bijstaan door een expert als u de planning opmaakt.
Daarnaast kan een verkeerde volgorde van de werken ook voor problemen zorgen. Als zaken te vroeg worden gedaan, moeten ze misschien opnieuw gebeuren omdat andere werken er invloed op hebben. Stabiliteit kan in het gevaar komen door een foute volgorde te doen of structuurproblemen te negeren. Schakel een architect of aannemer in om de volgorde van de werken te plannen.
Huur niet zomaar de eerste de beste aannemer in. Neem de tijd om iemand te zoeken waarvan u zeker bent. Check welke realisaties de aannemer al deed en focus niet enkel op een mooie prijs. Een verkeerde aannemer kan voor ware nachtmerries zorgen. Slechte communicatie, afspraken niet volgen, enz.
Tot slot wordt wel eens vergeten om de nodige vergunningen aan te vragen. Dit kan voor heel wat problemen zorgen, gaande van boetes tot stopzetting van de werken. Informeer u dus goed bij uw gemeente, architect en/of aannemer.
Lees ook: appartement renoveren.
Wat kost een totaalrenovatie per stap?
We moeten daar niet flauw over doen, elke stap van uw totaalrenovatie kost geld. Van het aanvragen van vergunningen en het plaatsen van nieuwe binnenmuren tot de laatste schilderwerken. Alles heeft een prijskaartje. Op deze pagina vindt u een overzicht van de prijzen per klus. Elk onderdeel van een renovatie heeft immers zo zijn eigen prijzen. De gemiddelde prijzen kunnen u al een idee geven van de mogelijke kosten. Gelukkig zijn er ook premies en een verlaagd btw-tarief waarop u vermoedelijk aanspraak kan maken. Vlaanderen heeft de MijnVerbouwpremie die tegemoet komt aan heel wat renovatieklussen. En als uw woning tien jaar of ouder is, kan u genieten van een btw-tarief van 6% in plaats van 21% als u werkt met een professional. Lees hier meer over de kosten van een totaalrenovatie.
Vraag vrijblijvend advies aan
Plant u een renovatie? Aarzel dan niet om offertes op te vragen voor uw plan! Op die manier krijgt u zicht op de kosten die de verbouwing met zich mee zullen brengen. Door prijzen te vergelijken, zal u trouwens ook heel wat besparen. Offertes kan u hier gratis aanvragen en ze verbinden u tot niets. U kan aannemers ook contacteren voor advies.
Veel gestelde vragen
Zit u toch nog met een aantal vragen? We lijsten enkel veel gestelde vragen voor u op. Misschien vindt u hier de nodige antwoorden. Niet gevonden wat u zocht? Neem dan zeker contact op met onze aannemers voor meer advies.
Hoe lang duurt een totaalrenovatie gemiddeld?
De duurtijd van een totaalrenovatie hangt van vele factoren af. De omvang van de werken, de huidige staat van de woning, de beschikbaarheid van de aannemers, enz. Een kleine renovatie kan op enkele maanden worden uitgevoerd. Als u echter zeer ingrijpende verbouwingen met structurele aanpassingen plant, kan het zijn dat dit een jaar of langer duurt. Zeker als u gedurende de werken in de woning blijft wonen. Dan zal alles gefaseerd moeten gebeuren wat de renovatie vertraagt. Weet tot slot dat er altijd onvoorziene omstandigheden kunnen optreden die de vooropgestelde timing in de war kunnen brengen.
Wat is de juiste volgorde van renovatiewerken?
De juiste volgorde van algemene renovatiewerken begint met een goede planning die rekening houdt met het budget dat u ter beschikking hebt. Zet alle kosten op een rij. Schakel hiervoor een expert in zoals een aannemer of architect. Kijk vervolgens of er vergunningen nodig zijn en vraag deze aan als dat het geval is. Daarna kunnen de sloopwerken beginnen. Oude materialen die niet meer worden gebruikt, worden afgebroken. De structuur wordt vervolgens hersteld via constructieve werken aan de fundering, het dak en de muren. Na deze ruwbouwfase volgen de technische installaties zoals water, verwarming en elektriciteit. De isolatie, deuren en ramen kunnen daarna worden geplaatst. Uiteindelijk volgt de afwerking: vloeren, keuken, badkamer, schilderwerk, … Als alle werken zijn uitgevoerd, doet u nog een grondige controle en handelt u alle administratie af. Nu kan u genieten van uw vernieuwde woning.
Lees ook: keukenrenovatie
Wanneer heb ik een architect nodig?
Wanneer u grondige verbouwingen plant, hebt u een omgevingsvergunning nodig. In dat geval zal u in principe een architect moeten inschakelen. Concreet hebt u onder meer een vergunning nodig als u stabiliteitswerken plant, het uitzicht van de woning wil aanpassen of als de functie van een gebouw wijzigt. Vraag ernaar bij uw gemeente.
Kan ik zelf een totaalrenovatie coördineren?
Het is zeker mogelijk om de coördinatie van uw renovatie zelf op te volgen. Onderschat dit echter niet. Er komt heel wat bij kijken. Ervoor zorgen dat elke aannemer de afspraken nakomt, de timing en het budget nauwgezet opvolgen, checken of de werken naar behoren worden uitgevoerd, communicatie doen met elke betrokkene, … Als u zich liever niet al te veel zorgen maakt, is het inschakelen van een centrale aannemer of een architect een beter alternatief.
Hoe combineer ik renovatie met energiezuinig wonen?
Als u een woning renoveert, zorg dan meteen voor energiezuinige maatregelen. Denk aan een warmtepomp, zonnepanelen en goede isolatie in dak, muren en vloeren. Hoogrendementsglas is ook een echte aanrader. Uw wooncomfort zal aanzienlijk verhogen en uw energiefactuur zal dalen. Deze investeringen verdienen zichzelf dus terug. Bovendien draagt u uw steentje bij aan het milieu.
Handige links
- Nieuwsartikel over de renovatieplicht: www.vrt.be
- Meer over de premies op: www.premiezoeker.be